Sự trở lại của Donald Trump và tác động toàn cầu

Khi Donald Trump tuyên bố chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2024, không chỉ người dân Mỹ mà cả thế giới đều dõi theo.

Cuộc trở lại này của Trump sau bốn năm vắng bóng đang khiến mọi người chú ý, đặc biệt là những tác động sâu rộng mà nó có thể mang lại cho quan hệ quốc tế. Trong khi các đồng minh của Mỹ tỏ ra lạc quan, các nhà phân tích lại lo ngại về những thay đổi trong chiến lược đối ngoại của chính quyền Trump, nhất là khi các cường quốc như Trung Quốc và Nga đang phải đối mặt với các thử thách mới.

Chiến thắng của Trump hứa hẹn sẽ đưa Trung Quốc vào một giai đoạn mới đầy căng thẳng trong quan hệ với Mỹ. Mặc dù Bắc Kinh không mong muốn điều này, nhưng các chuyên gia cho rằng họ đã sẵn sàng đối diện với những thử thách mà chính sách đối ngoại của Trump mang lại. Tong Zhao, chuyên gia tại Quỹ Carnegie vì Hòa Bình Quốc Tế, nhận định rằng, dù chiến thắng của Trump có thể tạo ra sự lo ngại, nhưng nó không hoàn toàn là một bất ngờ. Trung Quốc sẽ phải đối mặt với những biện pháp trừng phạt kinh tế mạnh mẽ hơn, đặc biệt là thuế cao đối với hàng hóa Trung Quốc, điều này sẽ tác động nghiêm trọng đến nền kinh tế nước này.

Tuy nhiên, một yếu tố quan trọng không thể bỏ qua là chiến lược “chia rẽ” của Trump. Trong khi Mỹ rút lui khỏi các cam kết quốc tế, Trung Quốc có thể tận dụng cơ hội này để củng cố ảnh hưởng toàn cầu. Điều này giúp Trung Quốc tăng cường tự cường công nghệ và nền kinh tế, đồng thời tăng cường hợp tác với các quốc gia khác, như Nga, trong bối cảnh Mỹ có xu hướng giảm sự tham gia vào các thỏa thuận đa phương.

Mặc dù Trung Quốc phản ứng mạnh mẽ với chiến thắng của Trump, nhưng các quốc gia đồng minh của Mỹ lại có phản ứng trái ngược. Từ châu Âu đến Trung Đông và châu Á, hàng loạt lãnh đạo bày tỏ sự hài lòng với chiến thắng của Trump, trong đó có Benjamin Netanyahu (Israel), Narendra Modi (Ấn Độ) và Volodymyr Zelensky (Ukraine). Họ đều đánh giá cao chiến lược “hòa bình thông qua sức mạnh” mà Trump đã áp dụng trong nhiệm kỳ trước và hy vọng rằng quan hệ giữa Mỹ và các quốc gia này sẽ tiếp tục được củng cố.

Tuy nhiên, không phải ai cũng hoan nghênh. Các lãnh đạo châu Âu như Emmanuel Macron (Pháp) và Olaf Scholz (Đức) tuy cũng chúc mừng Trump, nhưng lại bày tỏ mối quan ngại về những chính sách bảo hộ và sự giảm sút trong hợp tác đa phương của Mỹ dưới thời Trump. Dù vậy, một điểm chung giữa các quốc gia này là mong muốn duy trì sự ổn định và phát triển trong quan hệ với Mỹ, bất chấp sự khác biệt về chiến lược.

Không chỉ châu Âu, các quốc gia châu Á như Nhật Bản và Philippines cũng theo dõi sát sao chiến thắng của Trump. Tổng thống Philippines, Rodrigo Duterte, bày tỏ sự vui mừng và hy vọng tiếp tục củng cố quan hệ chiến lược giữa hai nước. Trong khi đó, Nhật Bản sẽ phải đối mặt với những thay đổi trong phương thức hợp tác với Mỹ, đặc biệt là khi Trump có xu hướng giảm sự tham gia vào các hiệp định thương mại đa phương.

Dưới chính quyền Trump, chiến lược “Nước Mỹ trên hết” sẽ tiếp tục là trọng tâm, và điều này có thể tái cấu trúc mối quan hệ giữa các quốc gia trên toàn cầu. Nhiều chuyên gia dự đoán rằng Trump sẽ tiếp tục tập trung bảo vệ lợi ích quốc gia của Mỹ, đôi khi thông qua các biện pháp đơn phương, gây căng thẳng với các đối tác truyền thống. Tuy nhiên, một mối lo lớn là sự thiếu ổn định trong chính sách đối ngoại của Trump, điều này có thể tạo ra một “khoảng trống quyền lực” mà các quốc gia khác, như Trung Quốc, có thể tận dụng để gia tăng ảnh hưởng quốc tế.

Đây là một tình huống mà các quốc gia cần chuẩn bị đối phó, khi mà không chắc chắn về các cam kết từ Mỹ sẽ khiến thế giới phải tìm kiếm những mối quan hệ mới, đồng thời giữ vững lợi ích chiến lược của mình.

Chiến thắng của Donald Trump đang làm thay đổi cục diện chính trị toàn cầu. Các quốc gia phải thích nghi với sự không chắc chắn trong chính sách đối ngoại của Mỹ và tìm cách xây dựng mối quan hệ chiến lược trong bối cảnh những thử thách kinh tế và địa chính trị ngày càng gia tăng. Sự trở lại của Trump có thể sẽ tạo ra những biến động trong quan hệ giữa các cường quốc, nhưng đồng thời cũng mở ra cơ hội cho những quốc gia có chiến lược ngoại giao linh hoạt và sáng tạo.

Câu hỏi lớn hiện tại là liệu các quốc gia có thể tìm được điểm chung để duy trì hòa bình và thịnh vượng toàn cầu? Thời gian sẽ là câu trả lời cho sự thay đổi này, khi thế giới đứng trước một giai đoạn mới đầy thử thách và cơ hội.