Triển vọng lãnh thổ Africa: Những cái tên tiêu biểu

Bộ phận đầu tư trái phiếu toàn cầu từng bất chấp mạo rủi ro đầu tư vào thị trường châu Phi dường như đã gặt hái được những phần thưởng xứng đáng trong năm nay.

Mức nợ đô la chính phủ trong toàn bộ lục địa đã tạo ra tổng lợi nhuận 20% kể từ đầu năm 2019, cao hơn bất kỳ khu vực nào khác trong các thị trường mới nổi. Trái phiếu địa phương cũng có những biểu hiện khá tích cực. Trái phiếu đồng bảng Ai Cập và đồng naira Nigeria cũng tăng hơn 30% so với đồng đô la Mỹ. Nếu các ngân hàng trung ương trên thế giới vẫn có thể duy trì mức ổn định trong năm 2020, điều này sẽ đóng vai trò to lớn trong việc thúc đẩy lợi suất ở các thị trường mới nổi, đồng thời trái phiếu ở khu vực châu Phi vẫn sẽ được hoan nghênh.

Mức lợi suất tăng thêm khi mua trái phiếu chính phủ bằng đô la tại khu vực châu Phi so với trái phiếu kho bạc Hoa Kỳ đã bị thu hẹp gần 100 điểm cơ bản trong năm nay, theo chỉ số JP Morgan Chase. Tuy nhiên, mức 461 điểm cơ bản vẫn là mức chênh lệch cao nhất so với bất kỳ thị trường mới nổi nảo, hơn nữa còn cao gấp đôi thị trường Đông Âu.

Châu Phi là một vùng đất có nhiều cơ hội và có thể là một trong những đối tượng hưởng lợi chính nếu Hoa Kỳ và Trung Quốc đạt được nhiều tiến bố trong các cuộc đàm phán thương mại.

Tuy nhiên các nhà đầu tư sẽ phải đối mặt với nhiều rủi ro tiềm ẩn trong năm 2020. Nam Phi có thể vuột mất vị trí xếp hạng tiềm năng đầu tư trong kỳ trước, Chính phủ Ghana có thể tăng lượng lớn chi tiêu trước cuộc bầu cử, cuộc khủng hoảng nợ của Zambia có thể vượt khỏi tầm kiểm soát và Nigeria cũng đứng trước nguy cơ buộc phải phá giá tiền tệ.

Những cái tên tiêu biểu

Angola

Nhà sản xuất dầu lớn thứ hai của Châu Phi vẫn đang quay cuồng vì sự sụp đổ của thị trường giá dầu 5 năm về trước. Quỹ tiền tệ quốc tế cho biết Angola sẽ ký hợp đông năm thứ tư liên tiếp vào năm 2019. Tuy nhiên các nhà đầu tư vẫn chưa hết bất ngờ từ những hoạt động cải cách từ phía ngân hàng trung ướng bao gồm chính sách phá giá đồng kwanza. Mức giảm 32% trong năm nay so với đô la Mỹ (chỉ đứng sau đồng peso của Argentina) đã làm tăng áp lực lạm phát, những cũng làm giảm bớt tình hình thiếu hụt ngoại hối đang làm tê liệt các doanh nghiệp.

Ai Cập

Ai Cập vẫn là thị trường yêu thích của các nhà đầu tư, chủ yếu bị thu hút bởi mức lợi suất 14% trên trái phiếu bảng Ai Cập. Đồng tiền tệ này cũng đã tăng giá trị 12% trong năm nay, biểu hiện tốt nhất trong vòng 25 năm trở lại đây, Societe Generale SA dự báo sẽ còn còn tiếp tục tăng thêm 4,5% lên mức 15,35 đô la Mỹ vào năm 2020. Tuy nhiên những cải cách của Tổng thống Abdel-Fattah El-Sisi vẫn chưa thể chuyển hóa thành những khoản đầu tư trực tiếp từ nước ngoài hay tỷ lệ lao động mà Ai Cập đang rất cần trong tình hình hiện nay. Nhận thức được điều đó, các nhà đầu tư sẽ phán đoán liệu các cuộc biểu tình chống chính phủ vào tháng 9 vừa qua làm ảnh hưởng đáng kể tới thị trường địa phương trong một khoảng thời gian, sẽ xảy ra lần nữa hay không.

Ghana

Nền kinh tế lớn thứ hai của Tây Phi sẽ bước vào cuộc tổng tuyển cử vào cuối năm 2020, Tổng thống Nana Akufo-Addo có thể đang chạy đua cho nhiệm kỳ thứ hai. Đất nước này có lịch sử chi tiêu tài chính khồng lồ cho các cuộc vận động bầu cử, các nhà đầu tư sẽ xem xét liệu chính phủ Ghana có thận trọng hơn trong lần này hay không. Đồng cedi đã chịu nhiều áp lực và giảm xuống mức thấp kỷ lục trong tháng này, Renaissance Capital cho biết hiện tại đây là một trong những loại tiền tệ được định giá thấp nhất ở Châu Phi.

Mozambique

Mozambique đã hoàn thành việc tái cơ cấu nợ vào tháng 10, kéo dài kể từ khi vỡ nợ trái phiếu Euro trị giá 727 triệu đô la Mỹ vào đầu năm 2017. Điều này sẽ mở đường cho chính phủ tăng nguồn vốn cần thiết cho một phần của các dự án khí gas trị giá hàng tỷ đô là. Khi các dự án này kết thúc, đất nước niềm nam châu Phi nghèo khó này sẽ trở thành một nước xuất khẩu khí đốt tự nhiên hóa lỏng đáng gờm trên toàn thế giới.

Nigeria

Nigeria là một trong những quốc gia thu hút nhiều nhà đầu tư nhất trên toàn thế giới khi Thống đốc Ngân hàng trung ương Godwin Emefiele vẫn còn tiếp tục giữ cho đồng naira ở mức ổn định. Điều này đang ngày càng trở nên khó khăn bởi lượng dự trữ ngoại hối của Nigeria đã giảm 14% xuống còn 39 tỷ đô la kể từ tháng 7. Emefiele báo hiệu rằng ông dự định sẽ tiếp tục để cho lượng dự trữ giảm hoan nữa để nới rộng sự kìm kẹp đối với tiền tệ quốc gia vốn ít có sự biến động. Các nhà chức trách tài chính trong lúc đó sẽ cố gắng thúc đẩy nền kinh tế có tốc độ tăng trưởng thấp hơn nhiều so với tốc độ tăng dân số của quốc gia trong 5 năm vừa qua.

Cộng hòa Nam Phi

Các nhà đầu tư danh mục đã dần rút vốn khỏi thị trường Nam Phi trong năm nay, khoảng 10 tỷ đô la dòng vốn ra từ thị trường chứng khoán và trái phiếu địa phương, theo dữ liệu từ Sở giao dịch chứng khoán Johannesburg. Họ lo ngại về cuộc khủng hoảng ngày càng sâu rộng tại công ty điện lực nhà nước Eskom Holdings SOC, công ty không thể thanh toán khoản nợ 30 tỷ USD mà không có sự hỗ trợ của chính phủ, thêm nữa Moodys rất có khả năng sẽ suy nghĩ lại về thứ hạng tiềm năng đầu tư tài chính của quốc gia này. Cơ hội là nếu Tổng thống Cyril Ramaphosa tiến hành cải cách Eskom, rất có khả năng các nhà đầu tư sẽ nhanh chóng quay trở lại bới mức lãi suất trái phiếu được điều chỉnh theo mức lạm phát và khả năng ngân hàng trung ương sẽ cắt giảm lãi suất đều là những yếu tố rất hấp dẫn đầu tư.