1/3 khoản tiền trợ cấp thất nghiệp của chính phủ Mỹ vẫn chưa đến tay người dân

Theo ước tính của Bloomberg, gần 1/3 khoản tiền trợ cấp của chính phủ Mỹ sẽ chuyển tới hàng triệu người Mỹ mất việc do Covid-19 hiện chưa được chi trả, khi các nhà hoạch định chính sách vẫn chưa thể đối phó với quy mô sa thải lớn chưa từng thấy.

Bộ Tài chính Mỹ đã giải ngân 146 tỷ USD cho khoản trợ cấp thất nghiệp trong 3 tháng tính đến tháng 5, theo số liệu công bố hôm thứ Hai. Khoản tiền này cao hơn năm 2009 – khi tỷ lệ thất nghiệp tăng lên đến đỉnh điểm sau cuộc khủng hoảng tài chính. Tuy nhiên, theo tính toán của Bloomberg, ngay cả khi đây là khoản trợ cấp lớn nhất từng thấy thì con số thực tế phải đạt mức 214 tỷ USD trong giai đoạn này.

Sự chênh lệch ước tính khoảng 67 tỷ USD cho thấy nỗ lực để xúc tiến khoản tiền này và phân bổ qua hệ thống cấp bang vẫn là chưa đủ để đáp ứng nhu cầu đối với một cuộc khủng hoảng việc làm – chứng kiến 40 triệu người thất nghiệp khi nền kinh tế đóng cửa.

Jay Shambaugh – nhà kinh tế học tại Brookings Institution, nhận định: “Ở đây có một lỗ hổng rất lớn. Đó là khoản tiền cần được phân bổ hiện vẫn chưa đến tay người dân.”

Khi đại dịch bùng phát, các nhà hoạch định chính sách đã phản ứng bằng cách bổ sung thêm 600 USD/tuần đối với khoản trợ cấp thất nghiệp, bên cạnh đó là các biện pháp hỗ trợ người dân. Mục đích của việc này là để hạn chế sự lây lan của dịch bệnh bằng cách khuyến khích người dân ở trong nhà và giảm bớt tác động đối với nền kinh tế bằng cách bù đắp cho những khoản thu nhập bị mất đi. Tuy nhiên, đối với nhiều người, thì khoản tiền đó vẫn chưa xuất hiện.

Bob Radcliffe – sống tại Morristown (New Jersey), đã mất đi công việc bán màn hình cảm ứng cho các nhà bán lẻ hồi đầu tháng 3. Ngay sau đó, anh đã nộp đơn xin trợ cấp thất nghiệp, hy vọng sẽ nhận được khoản hỗ trợ tối đa của bang là khoảng 1.300 USD/tuần.

Tuy nhiên, hiện tại, chính phủ vẫn “nợ” anh 15.000 USD. Radcliffe cho biết anh vẫn chưa nhận được bất kỳ khoản trợ cấp hay lời giải thích nào về việc này. Hiện tại, anh đã sử dụng khoản thế chấp 3 tháng tại ngân hàng và nỗ lực sống qua ngày với khoản tiền hoa hồng cuối cùng nhận được. Anh chia sẻ: “Tôi có tiền, chứ không phải là trường hợp quá khó khăn. Tuy nhiên, số tiền của tôi sắp cạn kiệt.”

Bloomberg tính toán rằng khoản trợ cấp đáng lẽ ra phải được trả dựa trên số đơn hàng ngày được báo cáo bởi Bộ Tài chính, bao gồm những hồ sơ được nộp theo một chương trình đặc biệt mở rộng lưới an sinh xã hội trong đó có cả các lao động tự do và lao động trong nền kinh tế gig.

Trả lời câu hỏi của Bloomberg News, người phát ngôn của Bộ Lao động cho biết, dựa vào đơn xin trợ cấp thất nghiệp hàng tuần không phải là số liệu hợp lý để xác định những trường hợp không được hỗ trợ. Người này cho biết thêm, cơ quan này không theo dõi có bao nhiêu trường hợp xin trợ cấp đã nhận được hỗ trợ.

Khi toàn bộ số đơn được giải quyết, tính toán của Bloomberg thậm chí còn có thể thấp hơn tổng số tiền thực tế chính phủ phải chi trả cho người thất nghiệp. Hiện tại, tổng số đơn không bao gồm hàng triệu lao động trên cả nước vẫn đang chờ được nộp đơn do hệ thống quá tải, hoặc khoản trợ cấp mà 7,8 triệu lao động chưa nhận được theo chương trình Hỗ trợ Thất nghiệp do đại dịch đối với lao động tự do. Trong khi đó, con số 7,8 triệu vẫn chưa phải là con số đầy đủ, bởi không phải tất cả các bang đều báo cáo số lượng chính xác.

Đảng Cộng hòa và Dân chủ đã bắt đầu tranh luận về việc có nên gia hạn cho một số khoản trợ cấp vốn hết hạn vào cuối tháng 7 hay không. Các chủ doanh nghiệp đã phàn nàn rằng khoản trợ cấp – trung bình tương đương với mức lương hàng năm là hơn 50.000 USD, đang khiến nhân viên chán nản không muốn quay lại làm việc. Tuy nhiên, việc loại bỏ trợ cấp có thể tạo ra một cuộc khủng hoảng mới cho hàng triệu gia đình và làm chậm quá trình hồi phục của nền kinh tế.

Diane Swonk – kinh tế gia trưởng tại Grant Thornton LLP, cho biết việc không mở rộng gói trợ cấp có thể sẽ khiến cuộc khủng hoảng kéo dài hơn. Tuy nhiên, bà lo ngại rằng Quốc hội có thể đang gặp khó khăn về tài chính.

Ở các địa phương, quy mô đầu tư sụt giảm đã khiến nhiều tiểu bang có hệ thống máy tính và chương trình thất nghiệp lỗi thời, điều này dường như đã khiến việc phân phát tiền trợ cấp chậm chạp hơn. Chỉ những lỗi sai nhỏ cũng có thể khiến khoản tiền bị giữ lại trong nhiều tuần. Theo Michele Evermore – nhà nghiên cứu cấp cao tại National Employment Law Project, đó là những trường hợp như quên mật khẩu trực tuyến, nhưng một số bang lại muốn gửi lại qua thư giấy.

Sự chậm trễ trong việc gửi tiền hỗ trợ cho người thất nghiệp cũng cho thấy sự khác biệt trong quy mô của cuộc khủng hoảng thất nghiệp tại Mỹ so với châu Âu và những nền kinh tế phát triển khác. Khoản hỗ trợ 1.200 USD/người trưởng thành từ chính phủ liên bang đã giúp nhiều gia đình chi trả tiền thuê nhà hoặc chi phí mua thực phẩm. Tuy nhiên, số tiền này chỉ có thể giúp nhiều người thất nghiệp trụ vững trong hơn 1 tuần.

Ernie Tedeschi – cựu kinh tế gia tại Bộ Tài chính Mỹ, nhận định: “Trên giấy tờ, thì chiến lược này của Mỹ là rất hào phóng. Nhưng sự hào phóng đó trở nên vô nghĩa nếu không được chuyển thành số tiền thật cho những người thật sự cần đến.”

Theo cafef.vn